ماده 251- هرگاه چند نفر از مسئولين برات ورشكست شوند دارنده برات مي تواند در هر يك از غرما يا در تمام غرما براي وصول تمام طلب خود (وجه برات و متفرعات و مخارج قانوني) داخل شود تا اينكه طلب خود را كاملاً وصول نمايد مدير تصفيه هيچ يك از ورشكستگان نمي تواند براي وجهي كه به صاحب چنين طلب پرداخته مي شود به مدير تصفيه ورشكسته ديگر رجوع نمايد مگر درصورتي كه مجموع وجوهي كه از دارائي تمام ورشكستگان به صاحب طلب تخصيص مي يابد بيش از ميزان طلب او باشد در اين صورت مازاد بايد به ترتيب تاريخ تعهد تا ميزان وجهي كه هر كدام پرداخته اند جزء دارائي ورشكستگان محسوب گردد كه به ساير ورشكسته ها حق رجوع دارند.

تبصره- مفاد اين ماده در مورد ورشكستگي هر چند نفري نيز كه براي پرداخت يك دين مسئوليت تضامني داشته باشند مرعي خواهد بود.

مبحث هفتم

در پرداخت

ماده 252- پرداخت برات با نوع پولي كه در آن معين شده بعمل مي آيد.

ماده 253- اگر دارنده برات به برات دهنده يا كسي كه برات به او منتقل كرده است پولي غير از آن نوع كه در برات تعيين شده است بدهد و آن برات در نتيجه نكول يا امتناع از قبول و يا عدم تأديه اعتراض شود دارنده برات مي تواند از دهنده برات يا انتقال دهنده نوع پولي را كه داده يا نوع پولي كه در برات معين شده مطالبه كند ولي از سايرمسئولين وجه برات جز نوع پولي كه در برات معين شده قابل مطالبه نيست.

ماده 254- برات به وعده بايد روز آخر وعده پرداخته شود.

ماده 255- روز رويت در برواتي كه به وعده از رويت است و روز صدور برات در برواتي كه به وعده از تاريخ صدور است حساب نخواهد شد.

ماده 256- شخصي كه وجه برات را قبل از موعد تأديه نموده در مقابل اشخاصي كه نسبت به وجه برات حقي دارنده مسئول است.

ماده 257- اگر دارنده برات به كسي كه قبول نوشته مهلتي براي پرداخت بدهد به ظهرنويس هاي ما قبل خود و برات دهنده كه به مهلت مزبور رضايت نداده اند حق رجوع نخواهد داشت.

ماده 258- شخصي كه در سر وعده وجه برات را مي پردازد بري الذمه محسوب مي شود مگر آنكه وجه برات قانوناً در نزد او توقيف شده باشد.

ماده 259- پرداخت وجه برات ممكن است به موجب نسخه ثاني يا ثالث يا رابع الخ، به عمل آيد درصورتي كه در روي آن نسخه قيد شده باشد كه پس از پرداخت وجه بموجب اين نسخه نسخ ديگر از اعتبار ساقط است.

ماده 260- شخصي كه وجه برات را بر حسب نسخه بپردازد كه در روي آن قبولي نوشته نشده در مقابل شخصي كه نسخه قبولي شده را دارد مسئول پرداخت وجه آن است.

ماده 261- در صورت گم شدن براتي كه هنوز قبول نشده است صاحب آن مي تواند وصول وجه آن را بر حسب نسخه ثاني يا ثالث يا رابع الخ تقاضا كند.

ماده 262- اگر نسخه مفقود نسخه باشد كه قبولي در روي آن نوشته شده تقاضاي پرداخت از روي نسخه هاي ديگر فقط بموجب امر محكمه پس از دادن ضامن بعمل مي آيد.

ماده 263- اگر شخصي كه برات را گم كرده اعم از اين كه قبولي نوشته شده يا نشده باشد مي تواند نسخه ثاني يا ثالث يا رابع الخ را تحصيل نمايد پس از اثبات اينكه برات متعلق به او است مي تواند با دادن ضامن تأديه وجه آن را بموجب امر محكمه مطالبه كند.

ماده 264- اگر با وجود تقاضائي كه در مورد مواد 261 و 262 و 263 بعمل آمده است از تأديه وجه برات امتناع شود صاحب برات مفقود مي تواند تمام حقوق خود را به موجب اعتراضنامه محفوظ بدارد.

ماده 265- اعتراضنامه مذكور در ماده فوق بايد در ظرف بيست و چهار ساعت از تاريخ وعده برات تنظيم شده و در مواعد و ترتيبي كه در اين قانون براي ابلاغ اعتراضنامه معين شده است به برات دهنده و ظهرنويسها ابلاغ گردد.

ماده 266- صاحب برات مفقود براي تحصيل نسخه ثاني بايد به ظهرنويسي كه بلافاصله قبل از او بوده است رجوع نمايد.

ظهرنويس مزبور ملزم است به صاحب برات اختيار مراجعه به ظهرنويس ما قبل خود داده و راهنمائي كند و همچنين هر ظهرنويسي بايد اختيار وجوه به ظهرنويس ماقبل خود بدهد تا به برات دهنده برسد، مخارج اين اقدامات بر عهده برات مفقود خواهد بود.

ظهرنويس درصورت امتناع از دادن اختيار مسئول تأديه وجه برات و خساراتي است كه بر صاحب برات مفقود وارد شده است.

ماده 267- درصورتي كه ضامن برات مفقود (رجوع به مواد 262 و 263) مدتي براي ضمانت خود معين نكرده باشد مدت ضمان سه سال است و هرگاه در ظرف اين سه سال رسماً مطالبه يا اقامه دعوي نشده باشد ديگر از اين حيث دعوي بر عليه او در محكمه مسموع نخواهد بود.

ماده 268- اگر مبلغي از وجه برات پرداخته شود به همان اندازه برات - دهنده و ظهرنويسها بري مي شوند و دارنده برات فقط نسبت به بقيه مي تواند اعتراض كند.

ماده 269- محاكم نمي تواند بدون رضايت صاحب برات براي تأديه وجه برات مهلتي بدهند.

مبحث هشتم

تأديه وجه برات به واسطه شخص ثالث

ماده 270- هر شخص ثالثي مي تواند از طرف برات دهنده يا يكي از ظهرنويسها وجه برات اعتراض شده را كارسازي نمايد دخالت شخص ثالث و پرداخت وجه بايد در اعتراضنامه يا در ذيل آن قيد شود.

ماده 271- شخص ثالثي كه وجه برات را پرداخته داراي تمام حقوق وظايف دارنده برات است.

ماده 272- اگر وجه برات را شخص ثالث از طرف برات دهند پرداخت تمام ظهرنويسها بري الذمه مي شوند و اگر پرداخت وجه از طرف يكي از ظهرنويسها بعمل آيد ظهرنويس هاي بعد از او بري الذمه اند.

ماده 273- اگر دو شخص متفقاً هر يك از جانب يكي از مسئولين برات براي پرداخت وجه حاضر شوند پيشنهاد آن كسي پذيرفته است كه تأديه وجه از طرف او عده زيادتري از مسئولين را بري الذمه مي كند اگر خود محال عليه پس از اعتراض براي تأديه وجه حاضر شود بر هر شخص ثالثي ترجيح دارد.

مبحث نهم

حقوق و وظايف دارنده برات

ماده 274- نسبت به برواتي كه وجه آن بايد در ايران به رويت يا به وعده از رويت تأديه شود اعم از اينكه برات در ايران صادر شده باشد يا در خارجه دارنده برات مكلف است پرداخت يا قبولي آن را در ظرف يك سال از تاريخ برات مطالبه نمايد والا حق رجوع به ظهرنويسها و همچنين به برات دهنده كه وجه برات را به محال عليه رسانيده است نخواهد داشت.

ماده 275- اگر در برات اعم از اينكه در ايران صادر شده باشد يا در خارجه براي تقاضاي قبولي مدت بيشتري يا كمتري مقرر شده باشد حق دارنده برات بايد در همان مدت قبولي برات را تقاضا نمايد والا حق رجوع به ظهرنويسها و برات دهنده كه وجه برات را به محال عليه رسانيده است نخواهد داشت.

ماده 276- اگر ظهرنويسي براي تقاضاي قبولي مدتي معين كرده باشد دارنده برات بايد در مدت مزبور تقاضاي قبولي نمايد والا در مقابل آن ظهرنويس نمي تواند از مقررات مربوطه به بروات استفاده كند.

ماده 277- هرگاه دارنده برات به رويت يا به وعده كه در يكي از شهرهاي ايران صادر و بايد در ممالك خارجه تأديه شود در مواعد مقرر در مواد فوق. قبولي نوشتن يا پرداخت وجه را مطالبه نكرده باشد مطابق مقررات همان مواد حق او ساقط خواهد شد.

ماده 278- مقررات فوق مانع نخواهد بود كه بين دارنده برات و برات - دهنده و ظهرنويسها قرارداد ديگري مقرر گردد.

ماده 279- دارنده برات بايد روز وعده وجه برات را مطالبه كند.

ماده 280- امتناع از تأديه وجه برات بايد در ظرف ده روز از تاريخ وعده به وسيله نوشته اي كه اعتراض عدم تأديه ناميده مي شود معلوم گردد.

ماده 281- اگر روز دهم تعطيل باشد اعتراض روز بعد آن بعمل خواهد آمد.

ماده 282- نه فوت محال عليه و نه ورشكستگي او نه اعتراض نكولي دارنده برات را از اعتراض عدم تأديه مستغني نخواند كرد.

ماده 283- درصورتي كه قبول كننده برات قبل از وعده ورشكست شود حق اعتراض براي دارنده برات باقي است.

ماده 284- دارنده براتي كه به علت عدم تأديه اعتراض شده است بايد در ظرف ده روز از تاريخ اعتراض عدم تأديه را به وسيله اظهارنامه رسمي يا مراسله سفارشي دو قبضه به كسي كه برات را به او واگذار نموده اطلاع دهد.

ماده 285- هر يك از ظهرنويسها نيز بايد در ظرف ده روز از تاريخ دريافت اطلاع نامه فوق آن را به همان وسيله به ظهرنويس سابق خود اطلاع دهد.

ادامه مطلب در بخش بیست و سوم